مقایسه ترکیب بدنی و عملکرد جسمانی- حرکتی دانش آموزان پسر پایه های چهارم و پنجم مدارس ابتدایی مناطق شمال و جنوب شهر بیرجند

هدف از این پژوهش مقایسه ترکیب بدنی و عملکرد جسمانی- حرکتی دانش آموزان پسر پایه های چهارم و پنجم مدارس ابتدایی در مناطق شمال و جنوب شهر بیرجند می باشد. بدین منظور تعداد 206 دانش آموز که در سال تحصیلی 87- 86 مشغول به تحصیل بودند، به روش تصادفی خوشه ای و به طور مساوی از دو منطقه انتخاب شدند. شاخص های ترکیب بدنی و وضعیت آنتروپومتریک دانش آموزان با استفاده از کالیپر، کولیس، متر نواری و ترازو؛ شاخص چابکی با آزمون دوی 9×4 متر؛ سرعت با آزمون دوی 45 متر؛ استقامت عضلات شکم با آزمون درازونشست؛ انعطاف پذیری عضلات کمر و لگن با آزمون نشستن و رساندن نوک دست به پنجه پا و قدرت پنجه دست برتر با استفاده از آزمون گریپ اندازه گیری شدند. برای تعیین وضعیت اقتصادی- فرهنگی و ورزشی سرپرست خانوارهای دو منطقه، پرسشنامه محقق ساخته ای تهیه گردید که برای پایایی آن ضریب آلفای کرونباخ معادل 91/0 به دست آمد. برای مقایسه متغیرهای ترکیب بدنی و عملکرد جسمانی- حرکتی دانش آموزان مناطق شمال و جنوب بیرجند، از آزمون t مستقل؛ برای مقایسه شاخص های وضعیت اقتصادی- فرهنگی و ورزشی سرپرست خانواده دو منطقه از آزمون رتبه ای مان- ویتنی، و برای تعیین رابطه ترکیب بدنی و عوامل جسمانی- حرکتی با وضعیت اقتصادی- فرهنگی و ورزشی از آزمون ناپارامتری تایو بی کندال استفاده گردید. فرضیه های آماری در سطح معنی داری کمتر از 05/0 آزمون شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که خانواده های جنوب شهر بیرجند به لحاظ تحصیلات، درآمد و وضعیت فرهنگی- ورزشی بهتر و تعداد افراد تحت تکفل کمتری نسبت به خانواده های شمال شهر دارند. میانگین قد، وزن، طول دست، طول پا، قطر زانو(و نه قطر آرنج)، همین طور شاخص توده بدنی، درصد چربی ، وزن چربی و وزن خالص دانش آموزان جنوب شهر به طور معناداری بالاتر از دانش آموزان شمال شهر به دست آمد(05/0>p). بین میانگین چابکی، استقامت عضلات شکم، انعطاف پذیری و سرعت دانش- آموزان دو منطقه تفاوت معناداری مشاهده نشد، لیکن قدرت پنجه دست برتر دانش آموزان جنوب شهر بالاتر بود(000/0=p). بین ترکیب بدنی و مشخصات آنتروپومتریک با وضعیت اقتصادی- فرهنگی و ورزشی، رابطه مثبت معناداری به دست آمد(05/0p<)، لیکن بین شاخص های جسمانی- حرکتی (بجز در مورد قدرت پنجه دست) با وضعیت اقتصادی- فرهنگی و ورزشی، رابطه معناداری مشاهده نشد. به طور کلی، هر چند عملکرد جسمانی- حرکتی دانش آموزان پسرپایه های چهارم و پنجم مناطق شمال و جنوب شهر بیرجند تفاوتی با هم ندارد، لیکن دانش آموزان شمال شهر از وضعیت ترکیب بدنی و آنتروپومتریک ضعیف تری برخوردارند و این موضوع دال بر آن است که مسئولان، والدین و برنامه ریزان می بایست به رشد جسمی و حرکتی دانش- آموزان و فراهم کردن زمینه توسعه قابلیت های حرکتی آنان توجه بیشتری مبذول داشته و سعی نمایند وضعیت اقتصادی، فرهنگی و ورزشی خانواده ها ارتقاء پیدا کند. واژه های کلیدی: ترکیب بدنی، عملکرد جسمانی- حرکتی، وضعیت اقتصادی- فرهنگی و ورزشی، دانش-آموزان مدارس ابتدایی